Tüketici Kredisi - Mirasçılara Karşı Açılan Dava - Kredi Sözleşmesinin Sigorta Ettirilmesi - Görevli Mahkeme

ÖZET:

• Davacı bankanın alacaklı olduğu davalının murisinin çektiği kredi borcunun ödenmemesi nedeniyle mirasçılara karşı başlatılan icra takibine itiraz edilmesi üzerine açılan itirazın iptali davası olup uyuşmazlığın kaynağı davalı murisin davacı bankadan çekmiş olduğu ihtiyaç kredisi borcundan kaynaklı takibe yapılan itirazın iptali davası olduğundan, bu kredi sözleşmesinin sigorta ettirilmesinin görevli mahkemeyi değiştirmeyeceği, ayrıca murisin herhangi bir esnaf odası veya ticaret sicil kaydının da bulunmadığı anlaşıldığından uyuşmazlığın Kayseri Tüketici Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.

KAYSERİ BAM

1. HUKUK DAİRESİ

Esas : 2024/1788

Karar : 2024/1300

Tarih : 18.09.2024

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:

Davacı vekili tarafından mahkememize verilen dava dilekçesinde özetle; müvekkili banka ile ... arasında Kredi Sözleşmesi imzalandığını, borçlunun borcunu ödememesi üzerine Kayseri Banka Alacakları İcra Dairesinin... Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalıların takibe haksız olarak itiraz ederek takibi durdurduğundan bahisle, davanın kabulü ile itirazın iptaline, takibin kaldığı yerden devamına, %20'den aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesi dava ve talep edilmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:

Kayseri 1. Tüketici Mahkemesince; "Tüm dosya kapsamına göre; davacı Banka ile ... arasında Kredi Sözleşmesi imzalandığı, ...'ın vefatından sonra ödeme yapılmadığı için davacı banka tarafından Kayseri Banka Alacakları İcra Dairesinin ... Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, davalıların takibe itiraz ederek takibi durdurduğu görülmüştür. Mahkememizce yapılan incelemede taraflar arasında kullanılan krediye ilişkin Uzun Süreli Esnaf Hayat Sigortası Poliçesi düzenlendiği, muris ...'ın esnaf vasfını taşıdığı taraflardan herhangi birinin tüketici sıfatını taşımadığı, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun uygulanmasıyla ilgili tanımlar yapılıp, bu arada "alışverişe konu olan taşınır eşyayı..." mal, "bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi" tüketici, "kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere, ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri" satıcı olarak tanımlamıştır. Aynı yasanın 73. maddesinin 1. fıkrasında ise, "Bu kanunun uygulanmasıyla ilgili çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici mahkemelerinde bakılır" hükmüyle, kanunun uygulanmasından doğacak ihtilaflara bakacak görevli mahkeme belirtilmiştir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 6335 sayılı Kanun ile değişik 4. maddesinde ticari davaların; mutlak ticari davalar ve nispi ticari davalar olarak iki gruba ayrıldığı anlaşılmaktadır. Mutlak ticari davalar, tarafların sıfatına veya bir ticari işletme ile ilgili olup olmamasına bakılmaksızın kanun gereği ticari sayılan davalar olup TTK’nin 4/1. maddesinin b, c, d, e, f fıkralarında ve özel kanunlarda düzenlenmiştir. Nispi ticari davalar ise, tarafların tacir sıfatına haiz olduğu ve her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili uyuşmazlıklardan doğan davalardır. Bir başka ifade ile, bu davalar ya bir ticari işletmeyi ilgilendirmeli ya da iki taraf için de ticari sayılan hususlardan doğmaları halinde ticari dava olarak nitelendirilebilirler. Gerek mutlak ve gerekse nispi ticari davaların Asliye Ticaret Mahkemelerinde görüleceği açıktır. Yukarıda değinilen hususlar çerçevesinde somut olaya bakıldığında; krediye ilişkin Uzun Süreli Esnaf Hayat Sigortası Poliçesinden kaynaklandığı, eldeki davanın bu anlamda ticari dava olarak nitelendirilebilecek davalardan olduğu bu durumda davaya bakma görevinin Asliye Ticaret Mahkemesinde olduğu açıktır. Bu nedenlerle davanın Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmesi gerekir. HMK'nın 1. maddesine göre "Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar kamu düzenindendir." HMK'nun 114/1-c maddesine göre davanın görevli mahkemede açılması dava şartlarındandır. HMK'nun 115/1. Maddesine göre "Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartları noksanlığını her zaman ileri sürebilirler." HMK.'nun 115/2. Maddesine göre "Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir." Açıklanan bu gerekçeye göre, davanın esasına girilmeyerek, davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.

HMK.'nun 331/2. Maddesi gereğince yargılama giderlerinin esas hakkında karar verecek mahkemece değerlendirilmesine karar verilmiştir." gerekçesiyle Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğuna ilişkin karar verilmiştir.

Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesince; "Bu tespit ve yasal çerçeve içerisinde tüm dosya kapsamına göre; dava konusu somut olayda davacı banka ile davalıların mirasçısı olduğu miras bırakan ... arasında 03/03/2020 tarihli ihtiyaç kredisi sözleşmesi imzalandığı, sözleşme kapsamında adı geçen miras bırakana ihtiyaç kredisi kullandırıldığı, kredinin geri ödenmemesi üzerine icra takibi başlatıldığı, davalı mirasçılardan kredi borcunun tahsili talebinde bulunulduğu anlaşılmış ise de; davalıların miras bırakanı...'ın esnaf veya tacir olmadığı gibi mesleki bir amaçla da kredi kullanmadığı ve dolayışıyla 6502 sayılı kanunun 3/k maddesinde belirtilen tüketici olduğu ve taraflar arasındaki işlemin de tüketici işlemi olduğundan, görevli mahkeme bu hale göre Tüketici Mahkemesidir. Yargıtay 20.Hukuk Dairesi'nin 26/06/2015 tarih 2015/8310 esas 2015/6525 karar sayılı karar da bu yöndedir.

Her ne kadar Kayseri 1. Tüketici Mahkemesince davalıların miras bırakanı ile dava dışı sigorta şirketi arasında uzun süreli esnaf hayat sigorta poliçesi bulunduğu, miras bırakanın esnaf olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiş ise de bir hukuki işlemin 6502 sayılı yasa kapsamında kaldığının kabul edilmesi için yasanın amacı içerisinde, kanunda tanımları verilen taraflar arasında mal ve hizmet satışına ilişkin bir hukuki işlemin olması gerekir, yani tüketici mahkemesinin görevi belirlenirken tarafların sıfatına bakılması gerekmektedir, taraflar arasındaki uyuşmazlık sigorta poliçesinden kaynaklanmadığı gibi temin edilen sigorta poliçesinde dahi miras bırakan için "emekli" tanımı yer almaktadır.

Sonuç olarak davacı banka ile miras bırakanın halefleri olan davalılar arasındaki ihtiyaç kredisinden kaynaklı uyuşmazlığa bakma görevi tüketici mahkemesine ait olduğundan 6100 sayılı H.M.K'nun 1., 114/1., ve 115/2.maddeleri ile 6502 sayılı yasanının 3/I-l, 3/1-k., 73/1.maddeleri gereğince dava şartından ötürü açılan davanın usulden reddine karar vermek gerekmiştir." gerekçesiyle Kayseri 1. Tüketici Mahkemesinin görevli olduğuna dair karar verilmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:

Talep, merci tayinine ilişkindir.

6100 sayılı Kanun’un “Mirastan doğan davalarda yetki” başlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrasının a bendi şöyledir:

“Aşağıdaki davalarda, ölen kimsenin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkilidir:

a) Terekenin paylaşılmasına, yapılan paylaşma sözleşmesinin geçersizliğine, ölüme bağlı tasarrufların iptali ve tenkisine, miras sebebiyle istihkaka ilişkin davalar ile mirasçılar arasında terekenin yönetiminden kaynaklanan davalar.”

6100 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinde mirastan doğan davalarda ölen kişinin son yerleşim yeri mahkemesi kesin yetkili mahkeme olarak düzenlenmiştir.

Dosya kapsamından, iddianın ileri sürülüş biçimine göre talep, davacı bankanın alacaklı olduğu davalının murisinin çektiği kredi borcunun ödenmemesi nedeniyle mirasçılara karşı başlatılan icra takibine itiraz edilmesi üzerine açılan itirazın iptali davası olup uyuşmazlığın kaynağı davalı murisin davacı bankadan çekmiş olduğu ihtiyaç kredisi borcundan kaynaklı takibe yapılan itirazın iptali davası olduğundan, bu kredi sözleşmesinin sigorta ettirilmesinin görevli mahkemeyi değiştirmeyeceği, ayrıca murisin herhangi bir esnaf odası veya ticaret sicil kaydının da bulunmadığı anlaşıldığından uyuşmazlığın Kayseri Tüketici Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.

Bu nedenle, davaya bakmakla görevli ve yetkili mahkemenin Kayseri 1. Tüketici Mahkemesi olduğu anlaşıldığından 6100 sayılı HMK'nın 21, 22 ve 23. maddeleri gereğince Kayseri 1. Tüketici Mahkemesi'nin yargı yeri olarak belirlenmesine ve dosyanın yargı yeri olarak belirlenen mahkemeye gönderilmesine karar verilerek aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;

6100 sayılı HMK'nın 21, 22 ve 23. maddeleri gereğince Kayseriz 1. Tüketici Mahkemesi'nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,

Dosyanın yargı yeri olarak belirlenen mahkemeye gönderilmek üzere merci tayini talebinde bulunan mahkemeye iadesine,

Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1-c maddesi gereğince KESİN olarak oy birliği ile karar verildi.